Бöрьян тип

Бöрьян тип (рассужденнё) – сёрни тип, кӧда мыччалӧ кытшöм-либо дума кыввез отсöтöн вынсьöтöм, паськöтöм да мыччалöм. Бöрьян тип пырйöт мыччассьö кыдз зорамö да паськалö медшöр дума и пыр вайöтö виль думаэз дынö предмет ли, объект ли йылiсь. Бöрьян типа текстлöн медшöр могöн пыр лоö асгöгöрся олан йылiсь тöдöммез пыдынсьöтöм.

Сыын пыр позьö пантавны абстрактнöй лексика, не öтiк состава сёрникузяэз. Бöрьяна текст туйӧ мыччавны сэтшöм схема вылын:

Бöрьян типа текст (рассужденнё) = тезис + висьталöм 1 (сужденнё1) + висьталöм 2 (сужденнё 2) + висьталöм 3 (сужденнё3) …+  бöрья тор (вывод).

Бöрьян типа текст частожыксö сувтöтсьö сэтшöм порядок сьöртi:

пондöтчöм отсöтöн мыччасьö медшöр дума-иньдöт;

шöр, кöдаын кокнита петкöтсьöны торья висьталöммез да думаэз;

бöрья тор, кытӧн йитсьö да чужö виль, кöда волькыта шогмö одзын висьталöмись да пондöтчöмись.

Висьталöмсö позьö мыччавны вайöтöм текст сьöртi:

Мыля мошлöн маыс уна, балямошлöн етша, а зiлöн немымда абу?!

А вот мыйсянь. Мошыс уджалö быдса гожум, балямошыс – дышöтчöмöн, зiыс нем оз кер – гусясьö бы. Мошыс ештас позсö лöсьöтны, масö öктас аслыс тöв кежас и мортыслö тырмöтас.

Балямошыс позсö керас, а масö аслыс сёйны öктас.

Зiыс быдса гожумöн ештас керку керны, а масö гусялас и мошыслiсь, и балямошыслiсь.

Сысянь и тöвйöны зiэс да балямошшес умöля, уна кулöны кынмöмсянь да тшыгьялöмсянь.

А мошшес мый? Мошшес олöны бура: тöвйöны, оз кынмö, абу тшыгöсь.

Петö сiдз: бура уджалан – бура и олан.

Сетöм текстын тезисöн лоас юасьöм-висьталöм: Мыля мошлöн маыс уна, балямошлöн етша, а зiлöн немымда абу?!

Тезис бöрсянь текстлöн автор бöрйö аргументтэз, кöдна пырйöт сетсьö ответ тезисыс сувтöтöм юалöм вылö. Текст бöрйикö кокнита казяссьöны сэтшöм  аргументтэз:

а) медодзза аргумент йитöм уджöн, кыдз керсьö удж мошöн, балямошöн, зiöн:  Мошыс уджалö быдса гожум; балямошыс – дышöтчöмöн, зiыс нем оз кер – гусясьö бы.

б) мöдік аргумент йитöм кытшöм удж керöм да мымда сiя керöм: Мошыс ештас позсö лöсьöтны, масö öктас аслыс тöв кежас и мортыслö тырмöтас.

Балямошыс позсö керас, а масö аслыс сёйны öктас.

Зiыс быдса гожумöн ештас керку керны, а масö гусялас и мошыслiсь, и балямошыслiсь.

в) куимöт аргумент йитöм одзланься оланöн - тöвйöмöн: Сысянь и тöвйöны зiэс да балямошшес умöля, уна кулöны кынмöмсянь да тшыгьялöмсянь.

А мошшес мый? Мошшес олöны бура: тöвйöны, оз кынмö, абу тшыгöсь.

Öтувтан думаöн (выводöн)  лоас:  бура уджалан – бура и олан.

 

 

 

Похожие статьи

Сёрни стиль

Мыччалан тип

Сёрни тип